Khởi Động Mềm Soft Starter : Tác Dụng & Cách Đấu Dây

Khởi động mềm hay còn gọi là soft starter được dùng để khởi động các động cơ công suất lớn một cách nhẹ nhàng, tránh sụt áp đột ngột trên lưới điện và các hệ thống cơ khí. Ngày nay, khởi động mềm ngày càng đóng một vai trò cô cùng quan trọng, trở nên phổ biến hơn và được nhiều doanh nghiệp, cơ sở sản xuất… tin tưởng và sử dụng.

Khởi động mềm là gì?

Vậy khởi động mềm là gì, soft starter là gì, đặc điểm của khởi động mềm, ứng dụng thực tế của nó như thế nào? Cùng theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu về những ưu điểm vượt trội của bộ khởi động soft starter nhé!

Nội Dung Chính

Khởi động sao tam giác

Khởi động sao tam giác là một trong những phương pháp khởi động cổ điển được sử dụng phổ biến cho các động cơ có công suất thấp. Vấn đề xảy ra khi khởi động sao tam giác chính là sự tăng dòng điện từ 5-9 lần so với động cơ hoạt động bình thường. Điều này có thể gây nhiều tác hại đến hệ thống điện, độ bền cũng như tuổi thọ của động cơ.

Để khắc phục điều đó thì khởi động mềm ( soft starter ) được ra đời. Mục đích chính là hạn chế sự sụt áp đột ngột của hệ thống điện. Vậy khởi động mềm là gì, chúng ta cùng tìm hiểu nhé.

Khởi động mềm soft starter là gì?

Khởi động mềm hay còn được gọi là Soft Starter là thiết bị được sử dụng rộng rãi với mục đích để hỗ trợ quá trình khởi động của động cơ điện AC. Soft staerter còn giúp bảo vệ động cơ trung bình và lớn khỏi bị hư hại do dòng điện lớn đột ngột khi khởi động, tránh làm sụt áp hệ thống lưới điện bằng cách tăng dần điện áp cấp vào động cơ từ một mức điện áp định trước lên đến điện áp định mức.
Tác dụng của soft starter – khởi động mềm :

Một trong những công dụng lớn nhất của phương pháp khởi động aoft starter là khả năng để điều chỉnh mô men một cách rất chính xác khi cần thiết cho dù ứng dụng là tải hay không.
Khởi động mềm giúp làm giảm đi những ảnh hưởng nhiều cho các thiết bị máy móc, từ đó giúp cho chi phí bảo trì được giảm một cách đáng kể.
Ngoài ra một công dụng khá nổi bật của bộ soft starter là chức năng dừng mềm, chức năng này thực sự là hữu ích khi dừng bơm, nơi mà xảy ra các hiện tượng búa nước khi dừng trực tiếp như trong khởi động sao, khởi động tam giác và khởi động trực tiếp.

Mục đích sử dụng khởi động mềm

Khởi động êm, nhẹ nhàng & tránh sụt áp đột ngột
Làm tăng tuổi thọ của các động cơ và cơ cấu khí chấp hành.
Kết nối và truyền thông với những hệ thống điều khiển ở trung tâm.
Bảo vệ được quá áp, quá dòng, mất pha động cơ.
Giảm tổn thất được điện năng và đặc biệt không làm ảnh hưởng đến chất lượng của lưới điện.

Đặc điểm của khởi động mềm

Dừng tự do theo quán tính: Nếu như điện áp cấp bị cắt một cách trực tiếp, động cơ sẽ vẫn tiếp tục chạy theo quán tính cho tới khi dừng trong một khoảng thời gian xác định. Thời gian dừng cùng với mômen quán tính nhỏ có thể rất ngắn, lưu ý cần tránh trường hợp này đề phòng sự phá huỷ về cơ và dừng tải đột ngột không mong muốn.
Dừng mềm: Nhờ chức năng dừng mềm mà điện áp của động cơ khởi động mềm được giảm một cách từ từ và rất nhanh chỉ trong khoảng thời gian từ 1 – 20 giây (tuỳ thuộc vào yêu cầu).
Tiết kiệm được năng lượng khi non tải: Nếu động cơ điện vận hành không tải hay non tải thì trong trường hợp này khởi động mềm giúp tiết kiệm được tối đa điện năng nhờ giảm điện áp động cơ.

Đặc điểm của khởi động soft starter

Cấu tạo soft starter – khởi động mềm

Trước khi bắt đầu mua một sản phẩm nào đó thì phần cấu tạo của sản phẩm luôn được chú trọng và dành nhiều thời gian để tìm hiểu nhất, nhất là những sản phẩm điện tử. Và đối với bộ khởi động mềm cũng vậy cấu tạo cũng được khách hàng rất quan tâm. Và dưới đây là cấu tạo của soft starter một cách chi tiết nhất mà chúng tôi muốn chia sẻ tới bạn đọc:

Bộ phận điều khiển có màn hình và bàn phím điều khiển
Điều khiển số với các ngõ ra chức năng: rơle báo trạng thái, điều khiển thời gian khởi động bằng biến trở hay bằng màn hình, điều khiển bảo vệ chống quá nhiệt, quá tải, các cổng kết nối truyền thông Profibus, Modbus.
Thyristor hay SCR được sử dụng với chức năng chính là điều khiển và đóng ngắt dòng điện.
Bộ phận quạt làm mát và bộ phận có chức năng tản nhiệt.
Phần vỏ bảo vệ.

Cấu tạo của khởi động mềm

Nguyên lý làm việc của soft start

Cấu tạo của khởi động mềm gồm 3 cặp thyristor (SCR) đấu song song ngược. Ở trạng thái ngắt điện, thyristor ngăn không cho dòng điện chạy qua, khi ở trạng thái mở thì thyristo mở dần góc kích (góc mở của các van bán dẫn) cho phép dòng điện chạy qua một cách từ từ, động cơ bắt đầu khởi động và tăng tốc dần lên.

Điện áp được điều khiển bằng cách điều khiển góc mở của van. Khi van mở hoàn toàn, điện áp đạt đến giá trị điện áp định mức và lúc đó động cơ sẽ đạt đến tốc độ tối đa cho phép. Vì mô-men động cơ tỉ lệ với bình phương của điện áp, còn dòng điện tỉ lệ với điện áp, mô-men gia tốc, chính vì vậy dòng điện khởi động được hạn chế thông qua điều chỉnh trị số hiệu dụng của điện áp.

Khi động cơ đạt đến tốc độ định mức, contactor bypass trong khởi động mềm được đóng lại, hệ thống tự động bypass qua điện lưới mà không qua bộ thyristor.

Nguyên lý hoạt động của khởi động mềm

Như vậy, có thể thấy nguyên lý hoạt động của khởi động mềm hoàn toàn dựa trên việc điều khiển điện áp khi khởi động và dừng, có nghĩa là trị số hiệu dụng của điện áp là thay đổi. Nếu dừng động cơ thì mọi tín hiệu kích mở thyristor sẽ bị cắt và dòng điện dừng ngay tại điểm qua không kế tiếp của điện áp nguồn .

Cách đấu dây soft starter – khởi động mềm

Cách đấu dây soft starter

Cách đấu dây soft starter khá đơn giản, chỉ cần cấp nguồn 220Vac để khởi động mềm hoạt động. Nguồn điện 3 pha sẽ được cấp vào INPUT của khởi động mềm, OUTPUT của khởi động mềm sẽ cấp vào motor tải.

Ưu và nhược điểm của khởi động mềm

a. Ưu điểm

Ưu điểm lớn nhất của khởi động soft starter là có độ bền rất cao và tiết kiệm được không gian cho việc lắp đặt.
Có những chức năng điều khiển và bảo vệ, khoảng điện áp sử dụng dao động từ 200V – 500V với tần số từ 45Hz đến 65Hz.
Có phần mềm chuyên dụng để đi kèm và việc lắp đặt các chức năng dễ dàng.

b.Nhược điểm

Nhược điểm của phương pháp khởi động này là giá thành khá cao so với các phương pháp truyền thống.
Moment không hoạt động hết công suất trong suốt quá trình khởi động.
Khởi động soft starter chỉ có chức năng chính là giúp động cơ trong quá trình khởi động chứ không đảo chiều và điều chỉnh được tốc độ của động cơ.
Quá trình lắp đặt và vận hành khá khó khăn, đòi hỏi những tay nghề có chuyên môn cao, vững vàng.

Ứng dụng của khởi động mềm

Hiện nay với những chức năng và vai trò quan trọng, bộ khởi động mềm được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là những ứng dụng thực tế của khởi động mềm:

* Ứng dụng trong hệ thống máy quạt, máy có quán tính lớn

Khởi động soft starter làm hạn chế tối đa được hiện tượng quá dòng, giúp tránh sụt áp khi khởi động.
Để nhận biết với trường hợp Roto quay ngược từ đó giúp cho quá trình khởi động thích hợp.
Tạo mô-men hãm khi hãm dừng.

* Được ứng dụng rộng rãi trong hệ thống máy bơm

Khởi động mềm giúp làm giảm được sự phát nóng động cơ một cách an toàn và hiệu quả nhất. Khi lưu lượng bơm giảm xuống mức thấp thì khởi động từ sẽ tự động chuyển đổi sang chế độ dừng tự nhiên. Chúng ta có thể thấy đây là một ưu điểm vô cùng nổi trội, chính vì vậy khởi động từ được đại đa số người dùng tin tưởng sử dụng hơn từ đó nó cũng được áp dụng rộng rãi trong đại đa số lĩnh vực.
Bảo vệ chống vận hành khô (đảo thứ tự pha, mất pha, ngay cả ở trong tình huống Roto bị mắc kẹt.
Khử bỏ được những hiện tượng quá áp suất, áp lực tác động đến hệ thống.

Ngoài ra, khởi động soft starter còn dùng để bảo vệ nhiệt cho động cơ, bảo vệ máy móc quá khi quá tải hoặc non tải với ngưỡng bảo vệ và khoảng thời gian được điều chỉnh, bảo vệ các rotor của động cơ khi đảo chiều quay của động cơ.

Ngày nay, người ta sử dụng biến tần để khởi động motor thay thế cho soft starter bởi giá thành ngày càng rẻ và tính ưu việt của nó.

Có thể bạn quan tâm : biến tần là gì

Như vậy việc lắp đặt bộ khởi động mềm là rất cần thiết và nó có một vai trò vô cùng quan trọng. Nhờ bộ khởi động từ mà người sử dụng có thể điều chỉnh được chính xác lực khởi động mà bản thân mình mong muốn. Trên đây là những chia sẻ về chiếc khởi động từ mà chúng tôi muốn gửi đến bạn đọc. Hy vọng qua những chia sẻ ở bài viết giúp bạn có cái nhìn chính xác và hiểu hơn về bộ khởi động mềm. Cảm ơn bạn đã theo dõi bài viết và hẹn gặp lại bạn ở những bài viết tiếp theo nhé!